INLEIDING

Sinds de jaren negentig bespeuren we een bijzondere tendens in de openbare kunst. Steeds meer kunstenaars kiezen ervoor - in samenwerking met deelgemeentes, woningbouwverenigingen, bewonersorganisaties en andere locale instellingen - hun kunst niet te reduceren tot een eenmalige ingreep of presentatie, maar zich duurzaam en voor een langere periode te verankeren in een straat, buurt of wijk. Door op te gaan in het stedelijk weefsel, door zelf onderdeel te worden van een stedelijke gemeenschap, door zich te engageren met specifieke vragen, eisen en problemen, is hun kunstpraktijk een onlosmakelijk bestanddeel geworden van de revitalisering van een straat, buurt of wijk. Vragen die te maken hebben met de kwaliteit van de woonomgeving, met veiligheid en openbare orde, met economische potenties van de middenstand, worden door deze kunstenaars niet uit de weg gegaan, maar vormen voor hen juist een uitdaging om kunst en cultuur van draagvlak en perspectief te voorzien.

Siebe Thissen (hoofd beleid beeldende kunst openbare ruimte - CBK Rotterdam)

Voorgeschiedenis

Vanaf 2000 is kunstenaar Rini Biemans actief in het Oude Noorden met diverse openbare kunstprojecten. In 2001 heeft hij op verzoek van het toenmalige kunstprogramma 'Schatten van Noord' een kunstfestival georganiseerd in het Zwaanshals. Het festival (Weekenden van Noord) bestond uit een combinatie van schilderingen in de openbare ruimte, het inrichten van etalages van winkeliers, het gebruiken van leegstaande panden als ontmoetingsplek; er is een huisstijl voor het Zwaanshals ontwikkeld, een eerste begin voor een multicultureel stripboek, er werden programma's over het Zwaanshals getoond op locale televisie. Dit alles met het doel de beeldvorming en beleving van het gebied positief te ontwikkelen.

Het idee achter deze aanpak is dat betrokkenen in en om de straat, ondernemers, bewoners, bezoekers en verantwoordelijke diensten, elkaar leren kennen in het project, op straat, op televisie of internet. De expertise en creativiteit van kunstenaars wordt ingezet ter ondersteuning van het proces.

Filmstraat Zwaanshals

Na vier jaar werken in het Oude Noorden is een substantieel netwerk ontwikkeld van kunstenaars, ondernemers, bewoners en instanties. Gebleken is dat de combinatie van fysieke activiteiten ter plekke, locale televisie, internet, geschreven media een krachtig middel is om betrokkenheid van mensen te vergroten en het imago van een gebied te veranderen. En dat dit door alle betrokkenen (opdrachtgevers en doelgroep) gebruikt kan worden ter ondersteuning van de ontwikkeling van een gebied en gemeenschap.

In 2004 wil Stichting WE are CONCERNed het project Filmstraat Zwaanshals starten als vervolg op de Weekenden van Noord. Het is een project dat veld, beleid, communicatie en uitvoering koppelt.

In het gebied tussen het Noordplein, de Zwaanshals, Zaagmolenkade en de Zwaanshalskade gaat de komende jaren gesloopt en gebouwd worden. Deelgemeente Noord, Com.Wonen en Gemeente Rotterdam werken aan een gezamenlijke visie om het gebied te verbeteren en te versterken. In de visie is aandacht voor de woningbouw, stedenbouw, de buitenruimte en de leefbaarheid. Naast het visietraject wordt er in het gebied geïnvesteerd in de veiligheid en zijn er activiteiten rondom de Groeibriljant en Sociaal Investeren. In opdracht van de visieopstellers hebben De Werkplaats en Eigen Wijze Communicatie een communicatie- en participatieplan gemaakt. Het Zwaanshals is de centrale as in dit geheel.

Filmstraat Zwaanshals heeft een belangrijke meerwaarde als ondersteuning van de communicatie en participatie. Activiteiten, netwerken en filmpjes die via de Filmstraat ontwikkeld worden, kunnen het participatie en communicatie traject versterken. En visa versa. Activiteiten die plaatsvinden in het kader van de participatietrajecten kunnen de activiteiten van de Filmstraat versterken. Ook kunnen de verschillende bureaus met hun specifieke ervaring elkaar nadrukkelijk versterken.

Uitgangspunten

•  Investeren in de potenties van het gebied, ontwikkelen van duurzame investeringen gericht op een goed woon, werk en leefklimaat.

•  Aansluiten bij de potenties en kwaliteiten van de huidige ondernemers en bewoners. Hun potenties en kwaliteiten productief maken en benutten bij de ontwikkelingen van het gebied.

•  Ontwikkelen van betrokkenheid en creativiteit; vergroten van de onderlinge bekendheid van de ondernemers, bewoners, instanties en diensten in een gebied.

•  Ontwikkelen van nieuwe georganiseerde verbanden van ondernemers en bewoners.

•  Nieuwe groepen betrekken en bedienen zoals 'allochtone stijgers'

•  Uiting geven aan de culturele diversiteit van de bewoners van de deelgemeente NOORD.

[ TERUG ]